Świat sportu dopiero zaczyna doceniać rolę psychologii w osiąganiu sukcesów i w dążeniu do mistrzostwa sportowego. Dziś uznaje się, że czynniki takie jak pewność siebie, skupienie i opanowanie czy motywacja odgrywają ogromną rolę w procesie treningowym na różnych poziomach zaawansowania zawodników. Pogląd ten owocuje dynamicznym rozwojem psychologii sportu jako gałęzi psychologii, która zajmuje się badaniem wpływu czynników psychologicznych na uczestnictwo i wykonanie w sporcie.
Specjaliści zajmujący się psychologią sportu wykorzystują narzędzia, które daje psychologia do zwiększania szans sportowców na osiągnięcie sukcesu starając się jednocześnie minimalizować negatywne skutki związane z doznawaniem porażek lub istnieniem czynników uniemożliwiających optymalne wykonanie. Jednym z zadań psychologów sportu jest również edukacja środowiska (zawodników, rodziców, trenerów) w kwestii korzyści i wartości jakie niesie za sobą stosowanie treningu mentalnego.
Takie obszary psychologii sportu jak pozytywne myślenie, wyobrażenia czy wyznaczanie celów można z łatwością wdrożyć w proces szkoleniowy na różnych etapach zaawansowania. Na najwyższym sportowym poziomie zawodnicy zrównują się ze sobą w zakresie umiejętności technicznych czy dostępu do najnowszych technologii i myśli trenerskiej. Zanikają różnice związane ze sprzętem (pewnego poziomu nie da się przekroczyć) i wszyscy korzystają z tych samych schematów związanych z treningiem fizycznym. Wówczas istotną rolę i czynnik różnicujący sportowców może odgrywać przygotowanie mentalne. Mistrz może wyprzedzić resztę stawki dzięki temu, że łatwiej dostrzega pewne rzeczy, szybciej reaguje w trudnych sytuacjach, lepiej odnajduje się w zmieniających się okolicznościach, lepiej radzi sobie z niepowodzeniami, a w obliczu presji potrafi utrzymać koncentrację i pewność siebie.
To tylko przykładowe obszary psychologii, które można stosować w sporcie. Najlepszą metodą wprowadzania wymienianych wyżej narzędzi w proces treningowy jest trening mentalny. Czym jest? Najprościej definiując, jest to proces, który pomaga zawodnikowi przezwyciężyć bariery, które przeszkadzają w osiągnięciu optymalnej dyspozycji, a tym samym jak najlepszego wyniku. Wielu zawodników i trenerów odczuwa obawę przed włączeniem treningu mentalnego w szkolenie, często dlatego, że nie do końca zdają sobie sprawę z tego, jak taki trening wygląda, jak znacząco może wpływać na wykonanie i ile może przynieść korzyści. W dobie tak dużego zaawansowania techniki i technologii w sporcie zrozumienie znaczenia treningu mentalnego wydaje się być jednak niezmiernie istotne.
Trening mentalny polega na wydobywaniu potencjału i zasobów zawodnika (np. wiary we własne umiejętności, docenianiu własnego zaangażowania w trening), ograniczaniu czy zmianie negatywnych przekonań (np. „Nie potrafię rzucać z dystansu.”) i pokazaniu pewnej „filozofii sportu”, która sprzyja osiąganiu doskonałych rezultatów. Umiejętności nabywane w trakcie treningu mentalnego, podobnie jak te, których zawodnicy uczą się na boisku, bieżni czy pływalni należy doskonalić, powtarzać, wdrażać stopniowo i ponieważ (jak sama nazwa wskazuje) jest to trening jak każdy inny. Jest to też wspieranie zawodników i trenerów w pokonywaniu własnych ograniczeń i barier, które uniemożliwiają wykonanie na wysokim poziomie. Są to często wysokie oczekiwania wobec siebie i otoczenia, perfekcjonizm, lęk przed porażką, trudności z kontrolowaniem emocji czy utrzymaniem koncentracji. Zawodnicy, którzy nauczą się radzić sobie m.in. z wymienionymi trudnościami będą w stanie wykształcić pewność siebie, utrzymywać koncentrację nawet w trudnych sytuacjach i wykorzystywać w pełni swój potencjał.
Nie warto obawiać się treningu mentalnego. Wręcz przeciwnie, jego wdrożenie w proces szkoleniowy może owocować odkryciem obszarów, w których możliwe jest uzyskanie przewagi nad konkurencją, o jakich nie myśleliście.
Autor : parkpsychologii.pl
